Dünya Sağlık Örgütü tarafından “Pandemi” kapsamına alınan Yeni Koronavirüs (COVID- 19) salgınının yayılmasının önlenmesine yönelik tedbirler kapsamında, kontrolü normalleşme süreci aşamasına geçilmiş bulunmaktadır.

Salgına karşı verilen başarılı mücadele sonrasında, seyahat ve turizm faaliyetlerinin sağlıklı bir süreç içerisinde yeniden başlatılması öngörülmektedir.

Bu kapsamda, deniz turizmi faaliyetlerinin güvenli bir şekilde gerçekleştirilebilmesi amacıyla, halen faal olan veya faaliyete geçecek olan deniz turizmi araç ve tesis işletmelerinde, resmi kurumlar tarafından duyurulan tedbirlerle birlikte, aşağıda tavsiye edilen hijyen şartları ile ilgili önlemlerin alınması ve idamesinin deniz turizminin sağlıklı şekilde icra edilmesine katkı sağlayacağı değerlendirilmektedir. Rehberde sunulan bilgiler sürekli gözden geçirilerek tecrübe ve ihtiyaca göre güncellemeler yapılacaktır.

1.GENEL İLKELER VE BİLDİRİMİ:

Deniz turizmi araç ve tesislerinin faaliyetleri sırasında, ilgili kamu kurum veya kuruluşları tarafından ilan edilmiş tedbirlere tam olarak uyulur.

İşletme genelinde COVID-19 ve hijyen kurallarını/uygulamalarını kapsayan bir protokol hazırlanır, protokol düzenli aralıklarla değerlendirilir, uygulamada karşılaşılan sorunlar, getirilen çözümler ve kamu kurum veya kuruluşlarınca uygulamaya konulan tedbirler dikkate alınarak güncellenir. Protokol kapsamında, hastalık belirtileri gösteren müşteriye personelin yaklaşımı ve uygulanacak işlemler de tanımlanır. Ayrıca, deniz turizmi araç ve tesis işletmelerinin genel ve özel kullanım alanlarına ilişkin sosyal mesafe planı hazırlanır.

Misafir kabulünde COVID-19 tedbirleri ve uygulamalarına ilişkin yazılı bilgilendirme yapılır, ayrıca deniz turizmi araç ve tesis genelinde misafirin ve personelin kolayca görebileceği yerlerde uygulanan/uyulması gereken kurallara ve sosyal mesafelere ilişkin görsel bilgilendirme yapılır. Sıra oluşabilecek her yerde sosyal mesafe işaretlemeleri yapılır.

        Misafir kullanım şartlarına göre Deniz Turizmi Araçlarının İşletmeciliği faaliyetlerinde kullanılan tüm deniz malzemelerinin (tekne, deniz motosikletleri, wind surf, yelkenli, kano, deniz bisikleti, paddle board, şişme gruplar gibi su sporu araçları, dalış malzemeleri, can yeleği, vb.) standartlara uygun malzeme ile dezenfekte edilir ve havalandırılması sağlanır.

Hastalık şüphesi gösteren misafir veya personel belirlenmesi halinde, yetkililere haber verilir . Sağlık kuruluşu tarafından hasta devir alınıncaya kadar izole edilir, hizmetleri güvenlik tedbiri alınmış personelce sağlanır. COVID-19 teşhisi konmuş ise konaklamanın veya seyrin sona ermesinden sonra müşterinin kullandığı alan ve malzemeler standartlara uygun malzeme ile dezenfekte edilir ve mekanın havalandırılması sağlanır.

2. MİSAFİR KABULÜ:

Deniz turizmi araçlarında, Kültür ve Turizm Bakanlığı ile Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı tarafından belirlenen taşıma kapasitesine uygun sayıda misafir kabulü yapar.

Misafir, deniz turizmi aracı girişi veya deniz turizmi tesisi girişinde termal kamera veya temassız ateş ölçümü uygulamaları, dezenfeksiyon halıları (paspasları) ve el dezenfeksiyon sıvıları kullanım imkanları ile karşılanır. Talep edilmesi halinde misafirlere verilmek üzere, maske ve eldiven gibi kişisel koruyucu malzeme bulundurulur.

Misafirlerin son 14 gün içerisinde bulunduğu yerlerin, varsa kronik rahatsızlıklarının, COVID-19 geçirip geçirmediklerine ilişkin bilgilendirme istenir, beyanlar kayıt altına alınır. Ödemelerin mümkünse temassız kartla yapılması sağlanır.

3. GENEL KULLANIM ALANLARI:

Deniz turizmi aracı veya tesislerin genel kullanım alanlarında sosyal mesafe kurallarına uygun kullanıma ilişkin yer işaretleri ve yazılı bilgilendirme yapılır.

Oturma ve yemek alanı, güneşlenme alanı, denize giriş alanı, bar, satış üniteleri, açık alanlarda yer alan oturma/bekleme/yeme-içme ile kıyıda bulunan su sporu alanları ve gölgelikler/şezlong gurupları dahil tüm genel kullanım alanları sosyal mesafe planına uygun olarak düzenlenir; sosyal mesafeye ilişkin gerekli önlemler alınır; işaretlemeler yapılır ve plana uygun kapasiteden fazla misafir kabul edilmez.

Aynı yat/teknede konaklayan, günübirlik deniz turizmi aracına binen veya deniz turizmi aracını kullanan aynı aileden olan misafirlerin genel mahal kullanımlarında birbirleri ile sosyal mesafe şartı aranmaz.

       Deniz turizmi aracı veya tesisi içerisinde çocuklara ayrılmış açık veya kapalı oyun alanları gibi üniteler hizmete açılmaz.

Genel kullanım alanlarının ve genel misafir tuvaletlerinin ve kabinlerin girişlerinde, ayrıca geniş genel kullanım alanlarının farklı yerlerinde el dezenfektanı veya antiseptiği bulundurulur.

Deniz turizmi tesislerinde fitness salonu, spor salonu gibi ünitelerin hizmete açılması halinde güvenli kullanımının sağlanabilmesi için rezervasyon sistemi uygulanır. Aynı anda kullanacak kişi sayısı ve süresi sınırlandırılır; her kullanımdan sonra standartlara uygun hijyen malzemesi ile kullanım alanları ve ekipmanların temizliği sağlanır. Bu mahallerde sabun, şampuan, duş jeli gibi ürünler tek kullanımlık olarak misafire sunulur.

Hamam, sauna, masaj üniteleri gibi SPA üniteleri Sağlıklı Turizm Sertifikası bulunmayan deniz turizmi tesislerde hizmete açılmaz.

Deniz havlularının dağıtımı halinde kapalı poşetler içinde ve görevli personel tarafından hijyenik olarak misafir kullanımına sunulur.

Güneşlenme alanı çevresinin temizliği ve hijyeni azami ölçüde sağlanır, misafirlerin sosyal mesafeyi koruması için uygun aralıklarla malzemelerin yerleştirilmesi sağlanır.

Yemek servisi verilen alanda masalar arası mesafe 1,5 metre, yan yana sandalyeler arası 60 cm olacak şekilde düzenlenir. Servis personeli, servis esnasında mesafe kurallarını korumaya ve temastan kaçınmaya özen gösterir, maske kullanır, servis öncesinde el ve vücut temizliği ve hijyeni sağlanmış olacaktır.

Deniz aracında açık büfe uygulaması yapılması durumunda, açık büfenin misafirler tarafından sırayla kullanımı sağlanır, mutfak personeli ile sunum yapılacaksa pleksiglas veya benzeri bir bariyer yapılır.

Genel kullanım alanlarında yer alan çay/kahve makinesi, su sebilleri, içecek makinesi gibi araçların kaldırılması veya misafirin servis elemanı aracılığıyla servis alması sağlanır. Yemek masaları, sandalyeler, servis malzemeleri, şeker, tuz, baharat, peçete, menü gibi malzemelerin her misafir kullanımından sonra alkol bazlı ürünlerle hijyen temizliği yapılır. Mümkünse tek kullanımlık şeker, tuz, baharat, peçete kullanılır.

       4. DENİZ TURİZMİ ARACI PERSONELİ:

Personelin düzenli sağlık kontrolü ve testleri yapılır, birlikte yaşadığı kişilerin COVID-19 açısından izlenebilmesi için personelden periyodik bilgi alınır, kayıt altında tutularak bilgiler saklanır.

Tüm personele salgın ve hijyen konusunda özel eğitim verilmesi, tedbirlerin dikkatli öğretilmesi sağlanır.

Personelin göreve geliş/başlangıç alanında termal kamera veya temassız ateş ölçümü uygulamaları, dezenfeksiyon paspasları ve el dezenfeksiyonu veya antiseptiği bulundurulur.

Personele, çalışma yerine, misafir ve ortam ile temasına uygun kişisel koruyucu donanım (maske, cerrahi maske, eldiven, siperlik gibi) ile el dezenfeksiyon imkânı sağlanır ve kullanımı izlenir.

Personel kıyafetlerinin günlük temizliği ve hijyeni sağlanır.

Aynı vardiyada mümkün olduğunca aynı personelin çalıştırılmasına özen gösterilir.

Personelin soyunma-duş-tuvalet ve ortak yemek yeme dinlenme alanları sosyal mesafe koşullarına uygun olarak düzenlenir. Bu konuda yer işaretleri, şerit, bariyer gibi düzenlemeler yapılır. Bu alanların temizliği ve kurallara uygun şekilde dezenfeksiyonu düzenli olarak sağlanır.

Personelde hastalık belirtileri tespiti halinde en yakın sağlık kuruluşuna başvurması sağlanır.

5. GENEL TEMİZLİK VE BAKIM:

Tüm alanların temizliği, yüzeyin niteliğine göre standartlara uygun dezenfektan malzemeleri ile belirlenen sıklıkta yapılır; bu uygulamaların kontrolü için kayıtları tutulur.

Tuvaletlerin ve kabinlerin zeminleri, klozetler, pisuvarlar, lavabolar, musluk ve batarya başlıkları, kapı kolları sık sık temizlenir, dezenfekte edilir ve kontrol için kayıtları tutulur. Tuvalet ve banyolarda devamlı sıvı sabun ve kağıt havlu bulundurulur, girişlerinde dezenfektan sıvılar kullanıma sunulur.

Havalandırma ve klima sisteminin ve çamaşır, bulaşık makinesi gibi diğer araç, gereç, malzeme, donanımın periyodik bakımları ve gerekli olanlarının sterilizasyonu sağlanır.

       Klimaların/havalandırma sistemlerinin filtreleri sık sık değiştirilir. Mümkün olan mahaller sık sık havalandırılarak iç mekanlarda temiz ve taze hava olması sağlanır.

Sık kullanılan kapı kolları, tırabzanlar, elektrik düğmeleri, pos cihazı, televizyon kumandası, telefon, havlu kartı, oda kartı veya anahtarı, su ısıtıcıları gibi yüzey ve cihazların sık sık dezenfektanla temizliği yapılır ve kontrol için kayıtları tutulur.

Yat/tekne iç mekanlarında/kamaralarında, elle temas edilen yüzeyler ile telefon, kumanda, su ısıtıcısı, kapı-pencere kolları gibi cihazlar misafirin konaklama süresi sona erdiğinde, yeni misafir kullanımına hazırlık olması maksadıyla dezenfekte özelliği olan ürünlerle temizlenir. Tekne/yat ve deniz turizmi araçlarında, özellikle iç mekan/kamaralarda, mümkün olduğunca tek kullanımlık malzemelerin kullanımı sağlanır ve bu malzemelerin atıkları çift kat atık torbası ile poşetlenerek sahilde geri dönüşüm istasyonlarına verilmek üzere uygun mahalde saklanır.

Yat/tekne kamarası/mahalleri temizliği maske kullanan personel tarafından, her kamara için ayrı eldiven kullanılarak yapılır. COVID-19 teşhisi konan yat/tekne personeline ait havlu, nevresim, yastık ve çarşaf gibi eşyaları ayrı olarak toplanır ve dezenfekte edilmesi sağlanır.

Günübirlik gezi teknesi seyahatinin tamamlamasını müteakip tüm kullanım alanları hijyen kurallarına uygun olarak dezenfekte edilerek bir sonraki tura hazır hale getirilir.

Su sporları araçlarının bireysel olarak kullanımına müsaade edilir ve her kullanım sonrasında araç dezenfekte edilerek bir sonraki kullanıma hazır hale getirilir. Su sporu araçlarının sadece aynı aile bireyleri veya yakın çevresi tarafından ortak kullanımına izin verilir.

Dalış ekipmanlarının kullanımına ilişkin olarak, Türkiye Sualtı Sporları Federasyonu (TSSF) tarafından yayınlanan hijyen kuralları çerçevesinde her kullanım sonrası temizlik ve hijyeni sağlanarak, bir sonraki kullanıma hazır hale getirilir.

Personel kullanım alanlarına ve müşteri genel kullanım alanlarına gri renkli, kapaklı atık kutuları konularak, bu kutuların sadece maske, eldiven gibi kişisel koruyucu malzemeler için olduğu belirtilir ve bu atıklar bertaraf sırasında diğer atıklardan ayrı poşetlenerek geri dönüşüm/imha istasyonlarına gönderilmesi sağlanır.

Mutfak ve ilişkili alanların, mutfakta kullanılan her türlü donanım, malzeme ve ekipmanın, tezgâh ve saklama alanlarının temizlik ve hijyeni düzenli olarak sağlanır, kontrol için kayıt altına alınır.

      Gıda üretim alanına ham madde ve ürün sevklerinde ve mutfak alanında hijyen bariyerleri, sterilizasyon cihazları, el ve vücut hijyeni için gerekli alet ve ekipman bulundurulur. Mutfak alanlarına görevli olmayan personel giremez.

Bütün gıdalar kapalı dolaplarda veya üzeri kapalı olarak saklanır. Çapraz bulaşmayı önlemek için, işlem görmemiş gıda maddeleri ile hazırlanmış gıdalar mutfakta birbirlerinden ayrı yerlerde muhafaza edilir. Ayrıca, hiçbir gıda maddesi zeminle temas ettirilmez.

Mutfak personeli çalışma esnasında iş kıyafeti ve tek kullanımlık maske, eldiven, yüz siperliği gibi kişisel koruyucu ekipman kullanır, ellerini düzenli olarak yıkar ve dezenfekte eder.

Mutfakta, personelin uyması gereken kurallar ve iyi hijyen uygulamaları ile ilgili görsel/yazılı bilgilendirme yapılır.

Deniz turizmi araçlarının tamamında (barlar dâhil) servis malzemeleri bulaşık makinasında yıkanır.